Bida là gì? Sự phát triển của bida tại Việt Nam
Mục lục
Bida (hay còn được gọi là billiard hoặc bi-a) là một bộ môn thể thao được yêu thích ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có cả Việt Nam. Trò chơi này không chỉ mang tính giải trí cao mà còn thể hiện kỹ năng và tự duy chiến thuật của người chơi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những thông tin cơ bản, các dụng cụ, lịch sử phát triển và sự phổ biến của bida trên thế giới và tại Việt Nam.
Bida là gì?
Bida là một trò chơi được thực hiện trên một bàn phẳng hình chữ nhật. Người chơi sử dụng gậy (cơ bida) để đánh các bi trên bàn, mục đích là ghi điểm bằng cách đưa bi vào túi lưới hoặc thực hiện các cú chạm. Trên bàn bida thường có bi trắng (bi cái) và các bi màu khác.
Các dụng cụ chơi bida
Để chơi được bida, người chơi cần có các dụng cụ và phụ kiện như sau:
- Cơ bida: Đây là công cụ quan trọng nhất trong bida. Cơ bida giúp truyền đạt các chuyển động và lực đánh của người chơi. Cơ bida có nhiều loại, phù hợp với sở thích cá nhân.
- Bóng bida: Bida pool thường sử dụng 1 bi trắng và 15 bi màu. Số lượng bóng phụ thuộc vào loại bàn bida và luật chơi.
- Giá tam giác: Dùng để đặt các bi trước khi bắt đầu trò chơi.
- Phấn bida: Được dùng để phủ đầu cơ, tăng độ ma sát giữa cơ và bóng.
- Găng tay bida: Giúp bảo vệ tay và tăng độ thoải mái khi chơi.
- Đèn chiếu sáng bàn bida: Nhằm đảm bảo ánh sáng đầy đủ cho bàn bida.
- Gậy lết tay giả: Dùng để thay thế tay khi bóng nằm ngoài tầm với.
- Phủ bàn và chổi vệ sinh thảm: Giúp bảo quản bàn và duy trì thảm sạch.
Lịch sử phát triển của bida
Bida có lịch sử phát triển lâu đời và đã trải qua nhiều thay đổi đáng chú ý.
Xuất hiện ban đầu
Bida xuất hiện vào khoảng thế kỷ 14 với nhiều tên gọi khác nhau tại các quốc gia châu Âu. Ban đầu, đây là trò chơi dành cho giới quý tộc và thường được chơi ngoài trời, tương tự như golf. Khi Vua Louis XI của Pháp mua chiếc bàn bida đầu tiên, bida đã chuyển sang chơi trong nhà và phổ biến hơn trong các tầng lớp khác nhau.
Cải tiến kỹ thuật
- Bàn bida: Ban đầu, bàn bida không hiện đại như ngày nay, dàn dần được cải tiến để tăng tính thuận lợi.
- Cơ bida: Ban đầu, gậy bida giống gậy golf, nhưng do khó điều khiển, cây gậy đã được thiết kế đầu nhỏ hơn.
- Bóng bida: Ban đầu, bóng bida được làm bằng gỗ, đất sét nung, hoặc xương. Từ năm 1869, bóng bida được làm bằng nhựa công nghiệp do John Wesley Hyatt phát minh.
- Lơ bida: Xuất hiện vào thế kỷ XVIII, ban đầu có dạng giống phấn, sau đó được cải tiến.
Sự phát triển của bida tại Việt Nam
Bida đã du nhập và phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam từ sau năm 1975, đặc biệt tại khu vực miền Nam. Bida dần trở thành môn giải trí phổ biến, xuất hiện tại nhiều đô thị, làng xã. Đã có nhiều tay cơ nổi tiếng góp phần thúc đẩy sự phát triển của bida tại TP.HCM.
Các loại bida phổ biến và cách tính điểm
Bida lỗ (Pool Billiards)
Bida l ỗ là loại bida phổ biến nhất với 6 túi lưới trên bàn. Người chơi sử dụng cơ để đánh các bi vào lỗ. Bida lỗ có nhiều biến thể như 8-ball, 9-ball, và 10-ball.
Bida ba băng (Carom Billiards)
Loại bida này không có túi lưới, người chơi phải đánh bi sao cho bi của họ chạm ít nhất 3 băng trước khi chạm vào bi mục tiêu.
Bida Snooker
Bida Snooker có bàn lớn và nhiều bi màu, có luật chơi và cách tính điểm phức tạp.
Cách tính điểm
- Bida 3 băng: Điểm được tính khi bi chủ chạm vào một bi khác, sau đó chạm đủ 3 băng trở lên.
- Bida lỗ (15 bi): Điểm được tính khi bi vào lỗ hợp lệ. Mỗi bi có giá trị điểm tương ứng.
Các giải đấu bida nổi tiếng
Trên thế giới và tại Việt Nam, bida đã phát triển đặc biệt với nhiều giải đấu danh giá:
- Giải Billiards Carom 3 băng Truyền thống Quốc tế Bình Dương: Thu hút nhiều tay cơ trong và ngoài nước tham gia.
- Giải Billiards Carom 3 băng Nam Kỳ Khởi Nghĩa Cúp Út Nhi: Được tổ chức tương niên tại TP.HCM.
- Cúp Billiards Carom 3 băng Thế giới (UMB): Giải đấu chính thức của Liên đoàn Billiards thế giới.
- World Cup of Pool: Giải thường niên được tổ chức từ năm 2006, quy tụ nhiều đội tuyển quốc gia tham gia.
Bida là môn thể thao yêu thích, không chỉ mang lại sự giải trí mà còn tăng cường kỹ năng tập trung, kỹ luật và sự tự tin của người chơi. Bài viết này hy vọng đã cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về bida, giúp bạn hiểu rõ hơn về lịch sử, dụng cụ, và sự phát triển của môn thể thao này.
Xem thêm: Bi a (bida) (billiards) là gì? Lịch sử phát triển - Phân loại và Các giải đấu nổi tiếng